Lập di chúc là quyền của mỗi cá nhân nhằm quyết định việc chuyển giao tài sản của mình sau khi qua đời. Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc được hưởng một loạt quyền lợi quan trọng để đảm bảo ý chí cá nhân được tôn trọng. Dưới đây là những quyền cơ bản mà pháp luật bảo đảm cho người lập di chúc:
1. Quyền chỉ định người thừa kế
Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế và phân định phần di sản cho từng người thừa kế theo ý muốn cá nhân. Điều này có nghĩa là họ có thể lựa chọn bất kỳ ai, không chỉ giới hạn trong phạm vi gia đình, để hưởng di sản sau khi họ qua đời.
Ngoài ra, người lập di chúc có quyền chỉ định những người không được hưởng thừa kế. Điều này giúp họ loại trừ những người mà họ không mong muốn trong việc nhận tài sản, ngay cả khi những người này có quyền thừa kế theo pháp luật.
2. Quyền phân chia tài sản
Người lập di chúc có quyền phân chia tài sản cho người thừa kế theo cách thức họ mong muốn. Họ có thể chỉ định một phần cụ thể của tài sản cho từng người hoặc chia toàn bộ tài sản theo tỷ lệ phần trăm nhất định. Quyền này giúp người lập di chúc có thể bảo đảm người thân hoặc đối tượng mà họ quan tâm nhất nhận được sự hỗ trợ tài chính phù hợp sau khi họ qua đời.
Tuy nhiên, theo Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc vẫn phải tuân thủ quy định về phần di sản bắt buộc dành cho một số người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc, bao gồm: con chưa thành niên, cha mẹ hoặc vợ/chồng không còn khả năng lao động.
3. Quyền dành tài sản để thờ cúng
Pháp luật Việt Nam công nhận người lập di chúc có quyền dành một phần di sản của mình cho việc thờ cúng (Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015). Quyền này thể hiện sự tôn trọng đối với phong tục truyền thống và tín ngưỡng của gia đình. Di sản dành cho việc thờ cúng không bị chia cho người thừa kế khác nếu người lập di chúc có yêu cầu rõ ràng.
4. Quyền giao nghĩa vụ cho người thừa kế
Người lập di chúc có quyền giao nghĩa vụ cho người thừa kế thực hiện một công việc hoặc hành động nhất định sau khi họ qua đời. Ví dụ, họ có thể yêu cầu người thừa kế chăm sóc một người thân, hoàn thành một dự án hoặc đóng góp từ thiện. Những yêu cầu này phải hợp pháp và có thể thực hiện được.
5. Quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc
Pháp luật quy định người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc bất cứ lúc nào trong quá trình còn sống (Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015). Điều này giúp người lập di chúc điều chỉnh nội dung di chúc theo tình hình thực tế, ví dụ khi quan hệ gia đình hoặc tài sản của họ thay đổi.
Trong trường hợp người lập di chúc để lại nhiều bản di chúc, bản di chúc được lập sau cùng sẽ có hiệu lực pháp lý.
6. Quyền chỉ định người quản lý di sản và người phân chia di sản
Người lập di chúc có quyền chỉ định người quản lý di sản và người phân chia di sản. Người này có trách nhiệm bảo quản tài sản và thực hiện việc phân chia tài sản theo ý chí của người lập di chúc sau khi họ qua đời. Việc chỉ định này giúp người lập di chúc bảo đảm rằng di sản của mình được quản lý và phân chia một cách công bằng và theo đúng mong muốn cá nhân.
7. Quyền lập di chúc bằng nhiều hình thức
Người lập di chúc có thể lựa chọn hình thức di chúc phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của mình, bao gồm di chúc bằng văn bản hoặc di chúc miệng. Trong trường hợp chọn di chúc bằng văn bản, họ có thể tự tay viết, đánh máy hoặc lập di chúc có công chứng/chứng thực để đảm bảo tính pháp lý cao hơn.
Kết luận:
Người lập di chúc có nhiều quyền lợi quan trọng được pháp luật Việt Nam bảo vệ, bao gồm quyền chỉ định người thừa kế, quyền phân chia tài sản, quyền giao nghĩa vụ, và quyền thay đổi di chúc bất cứ lúc nào. Những quyền này nhằm bảo đảm rằng ý chí cá nhân của người lập di chúc được tôn trọng và thực thi đúng pháp luật.
Nếu bạn cần hỗ trợ thêm về vấn đề lập di chúc hoặc có các thắc mắc cụ thể hơn, hãy liên hệ với Chúng tôi để được tư vấn chi tiết.
