Câu hỏi: “Gia đình tôi có tranh chấp về việc phân chia thừa kế, đặc biệt liên quan đến phần tài sản mà một người trong gia đình đã sử dụng từ trước khi chia thừa kế. Người này cho rằng tài sản đó thuộc sở hữu riêng của mình. Vậy pháp luật quy định như thế nào trong trường hợp này?“

Trả lời:

Kính thưa Quý khách,

Trong các tranh chấp thừa kế, việc xác định phần tài sản nào thuộc sở hữu chung và tài sản nào thuộc sở hữu riêng thường gặp nhiều khó khăn. Theo quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam, cần xem xét nguồn gốc tài sản và cách sử dụng tài sản đó trước khi đưa ra kết luận chính xác.

1. Xác định tài sản chung và tài sản riêng

Theo Điều 609 và Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản mà người đã mất để lại, bao gồm cả tài sản chung và tài sản riêng, sẽ được xác định là di sản thừa kế. Trong trường hợp tài sản là của riêng người quá cố, tài sản đó sẽ không chia cho người khác mà chỉ chia theo quy định thừa kế. Tuy nhiên, nếu tài sản là tài sản chung (ví dụ, tài sản chung của vợ chồng hoặc tài sản mà người quá cố cùng sở hữu với người khác), thì chỉ phần thuộc về người đã mất mới được chia.

Ví dụ: Ông A để lại một căn nhà và một mảnh đất. Căn nhà được mua trong thời kỳ hôn nhân, còn mảnh đất là tài sản riêng của ông A trước khi kết hôn. Khi ông A qua đời, căn nhà được coi là tài sản chung của vợ chồng, nên chỉ một nửa giá trị căn nhà sẽ được chia thừa kế. Trong khi đó, mảnh đất sẽ được xem là tài sản riêng của ông A và toàn bộ giá trị của nó sẽ được chia cho các thừa kế.

2. Quy định về việc sử dụng tài sản thừa kế trước khi chia thừa kế

Theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015, người đang quản lý tài sản thừa kế có trách nhiệm bảo quản và không có quyền sử dụng hoặc định đoạt tài sản đó nếu chưa có sự đồng ý của các thừa kế khác. Nếu tài sản thừa kế đã được người khác sử dụng mà không có sự đồng ý của các thừa kế khác, người đó có thể bị yêu cầu hoàn trả tài sản hoặc đền bù phần giá trị tài sản đã sử dụng.

Ví dụ: Ông A qua đời và để lại một mảnh đất. Người con trai B đã sử dụng mảnh đất này để canh tác mà không có sự đồng ý của các anh chị em khác. Khi phân chia di sản, B sẽ phải trả lại mảnh đất hoặc chia phần giá trị tài sản tương ứng cho các anh chị em khác.

3. Quy định về tranh chấp tài sản thừa kế

Nếu có tranh chấp về quyền sở hữu tài sản thừa kế, các bên có thể yêu cầu Tòa án giải quyết theo Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015. Tòa án sẽ xem xét các yếu tố, bao gồm chứng cứ về quyền sở hữu, mục đích sử dụng tài sản, và sự đồng ý của các thừa kế khác trước khi quyết định phân chia tài sản. Điều này giúp đảm bảo rằng quyền và lợi ích hợp pháp của tất cả các bên đều được bảo vệ.

Kết luận

• Cần xác định nguồn gốc và quyền sở hữu tài sản để phân chia tài sản đúng quy định.
• Người đang sử dụng tài sản thừa kế phải bảo quản tài sản và không tự ý định đoạt nếu không có sự đồng ý của các người thừa kế khác.
• Trong trường hợp có tranh chấp, các bên có thể yêu cầu Tòa án giải quyết để đảm bảo tính công bằng.

Nếu Quý khách cần thêm hỗ trợ về hồ sơ, thủ tục, hoặc các vấn đề liên quan đến phân chia di sản thừa kế, vui lòng liên hệ để được tư vấn chi tiết hơn.